महाराष्ट्र दिन Maharashtra Day

महाराष्ट्र दिन हा महाराष्ट्र राज्याची निर्मिती दिवस म्हणून साजरा केला जातो. १ मे, १९६० रोजी महाराष्ट्राची निर्मिती झालेली आहे. या दिवशी राज्यात सार्वजनिक सुट्टी असते. हा दिवस मराठी माणसे मोठ्या उत्साहाने साजरा करतात, विविध कार्यक्रमांचे आयोजनही या दिवशी केले जाते. महाराष्ट्र राज्य निर्मितीसाठी बलिदान दिलेल्या १०६ हुतात्म्यांचे स्मरण या दिवशी केले जाते.

१ मे हा दिवस आंतरराष्ट्रीय कामगार दिन म्हणूनही ओळखला जातो. युरोपात १ मे रोजी मेपोल हा काठी महोत्सवसुद्धा साजरा होत असतो.

२१ नोव्हेंबर इ.स.१९५६ दिवशी फ्लोरा फाउंटनच्या परिसरात तणावाचे वातावरण होते कारण राज्य पुनर्रचना आयोगाने महाराष्ट्राला मुंबई देण्याचे नाकारले त्यामुळे मराठी माणसे चिडली होती. सर्वत्र छोट्यामोठ्या सभांमधून या निर्णयाचा निषेध होत होता. या संगठनामुळे कामगारांचा एक विशाल मोर्चा सरकारचा निषेध करण्यासाठी फ्लोरा फाऊंटनासमोरील चौकात येण्याचे नियोजन झाले.

त्यानंतर प्रचंड जनसमुदाय एका बाजूने चर्चगेट स्थानकाकडून व दुसऱ्या बाजूने बोरीबंदरकडून गगनभेदी घोषणा देत, फ्लोरा फाउंटनकडे जमला. मोर्चा पोलिसी ताकद वापरून उधळून लावण्यासाठी लाठीचार्ज करण्यात आला. मात्र अढळ सत्याग्रहीं मुळे पोलिसांचे हे प्रयत्न अयशस्वी झाले आणि पोलिसांना गोळीबाराचा आदेश मुंबई राज्याचे तत्कालीन मुख्यमंत्री मोरारजी देसाई यांच्याद्वारे देण्यात आला. गोळीबार झाला आणि संयुक्त महाराष्ट्राच्या लढ्यात १०६ आंदोलक हुतात्मे झाले.

या हुतात्म्यांच्या बलिदानामुळे व मराठी माणसाच्या आंदोलनामुळे सरकारने नमते घेऊन १ मे, इ.स. १९६० रोजी मुंबईसह संयुक्त महाराष्ट्राची स्थापना केली. त्यानंतर इ.स. १९६५मध्ये त्या जागी हुतात्मा स्मारकाची उभारणी करण्यात आली.

हुतात्म्यांची नावे :-

२१ नोव्हेंबर इ.स.१९५६ चे हुतात्मे

१] सिताराम बनाजी पवार २] जोसेफ डेव्हिड पेजारकर ३] चिमणलाल डी. शेठ ४] भास्कर नारायण कामतेकर ५] रामचंद्र सेवाराम ६] शंकर खोटे ७] धर्माजी गंगाराम नागवेकर ८] रामचंद्र लक्ष्मण जाधव ९] के. जे. झेवियर १०] पी. एस. जॉन ११] शरद जी. वाणी १२] वेदीसिंग १३] रामचंद्र भाटीया १४] गंगाराम गुणाजी १५] गजानन ऊर्फ बंडू गोखले १६] निवृत्ती विठोबा मोरे १७] आत्माराम पुरुषोत्तम पानवलकर १८] बालप्पा मुतण्णा कामाठी १९] धोंडू लक्ष्मण पारडूले २०] भाऊ सखाराम कदम २१] यशवंत बाबाजी भगत २२] गोविंद बाबूराव जोगल २३] पांडूरंग धोंडू धाडवे २४] गोपाळ चिमाजी कोरडे २५] पांडूरंग बाबाजी जाधव २६] बाबू हरी दाते २७] अनुप माहावीर २८] विनायक पांचाळ २९] सिताराम गणपत म्हादे ३०] सुभाष भिवा बोरकर ३१] गणपत रामा तानकर ३२] सिताराम गयादीन ३३] गोरखनाथ रावजी जगताप ३४] महमद अली ३५] तुळशीराम पुंजाजी बेलसरे ३६] देवाजी सखाराम पाटील ३७] शामलाल जेठानंद ३८] सदाशिव महादेव भोसले ३९] भिकाजी पांडूरंग रंगाटे ४०] वासुदेव सुर्याजी मांजरेकर ४१] भिकाजी बाबू बांबरकर ४२] सखाराम श्रीपत ढमाले ४३] नरेंद्र नारायण प्रधान ४४] शंकर गोपाल कुष्टे ४५] दत्ताराम कृष्णा सावंत ४६] बबन बापू भरगुडे ४७] विष्णू सखाराम बने ४८] सिताराम धोंडू राडये ४९] तुकाराम धोंडू शिंदे ५०] विठ्ठल गंगाराम मोरे ५१] रामा लखन विंदा ५२] एडवीन आमब्रोझ साळवी ५३] बाबा महादू सावंत ५४] वसंत द्वारकानाथ कन्याळकर ५५] विठ्ठल दौलत साळुंखे ५६] रामनाथ पांडूरंग अमृते ५७] परशुराम अंबाजी देसाई ५८] घनश्याम बाबू कोलार ५९] धोंडू रामकृष्ण सुतार ६०] मुनीमजी बलदेव पांडे ६१] मारुती विठोबा म्हस्के ६२] भाऊ कोंडीबा भास्कर ६३] धोंडो राघो पुजारी ६४] ह्रुदयसिंग दारजेसिंग ६५] पांडू माहादू अवरीरकर ६६] शंकर विठोबा राणे ६७] विजयकुमार सदाशिव भडेकर ६८] कृष्णाजी गणू शिंदे ६९] रामचंद्र विठ्ठल चौगुले ७०] धोंडू भागू जाधव ७१] रघुनाथ सखाराम बीनगुडे ७२] काशीनाथ गोविंद चिंदरकर ७३] करपैया किरमल देवेंद्र ७४] चुलाराम मुंबराज ७५] बालमोहन ७६] अनंता ७७] गंगाराम विष्णू गुरव ७८] रत्नु गोंदिवरे ७९] सय्यद कासम ८०] भिकाजी दाजी ८१] अनंत गोलतकर ८२] किसन वीरकर ८३] सुखलाल रामलाल बंसकर ८४] पांडूरंग विष्णू वाळके ८५] फुलवरी मगरु ८६] गुलाब कृष्णा खवळे ८७] बाबूराव देवदास पाटील ८८] लक्ष्मण नरहरी थोरात ८९] ठमाबाई विठ्ठल सूर्यभान ९०] गणपत रामा भुते ९१] मुनशी वझीऱअली ९२] दौलतराम मथुरादास ९३] विठ्ठल नारायण चव्हाण ९४] देवजी शिवन राठोड ९५] रावजीभाई डोसाभाई पटेल ९६] होरमसजी करसेटजी ९७] गिरधर हेमचंद लोहार ९८] सत्तू खंडू वाईकर ९९] गणपत श्रीधर जोशी १००] माधव राजाराम तुरे(बेलदार) १०१] मारुती बेन्नाळकर १०२] मधूकर बापू बांदेकर १०३] लक्ष्मण गोविंद गावडे १०४] महादेव बारीगडी १०५] कमलाबाई मोहिते  १०६]सीताराम दुलाजी घाडीगावकर

English Translation :-

Maharashtra Day is celebrated as the formation day of the state of Maharashtra.  Maharashtra was formed on May 1, 1960.  This day is a public holiday in the state.  This day is celebrated by Marathi people with great enthusiasm, various programs are also organized on this day.  On this day, 106 martyrs who sacrificed their lives for the formation of Maharashtra state are commemorated.

 May 1 is also known as International Labor Day.  In Europe, Maypole is also celebrated on May 1.





 On November 21, 1956, there was an atmosphere of tension in the area of ​​Flora Fountain because the State Reconstruction Commission refused to give Mumbai to Maharashtra, which angered the Marathi people.  The decision was met with small gatherings everywhere.  The union planned to stage a massive march of workers to the square in front of the Flora Fountain to protest the government.

 Large crowds then gathered at the Flora Fountain, chanting from the Churchgate station on one side and Boribunder on the other.  The front was lathicharged to disperse using police force.  However, due to the persistent satyagrahis, the efforts of the police failed and the police were ordered to open fire by the then Chief Minister of Mumbai, Morarji Desai.  There were shootings and 106 protesters were killed in the battle for a united Maharashtra.




 Martyrs of November 21, 1956
 Due to the sacrifices of these martyrs and the agitation of the Marathi people, the government bowed down and on May 1,  Founded United Maharashtra with Mumbai in 1960.  After that  In 1965, a martyr's memorial was erected on the site.

 Names of Martyrs: -





Martyrs of November 21, 1956

1] Sitaram Banaji Pawar 2] Joseph David Pejarkar 3] Chimanlal d.  Sheth 4] Bhaskar Narayan Kamatekar 5] Ramchandra Sevaram 6] Shankar Khote 7] Dharmaji Gangaram Nagvekar 8] Ramchandra Laxman Jadhav 9] K.  J.  Xavier 10] p.  S.  John 11] Sharad G.  Vani 12] Vedisingh 13] Ramchandra Bhatia 14] Gangaram Gunaji 15] Gajanan alias Bandu Gokhale 16] Nivruti Vithoba More 17] Atmaram Purushottam Panwalkar 18] Balappa Mutanna Kamathi 19] Dhondu Laxman Pardule 20] Bhau Sakharam Kadam 21] Yashwant Babaji Bhagat 22]  Govind Baburao Jogal 23] Pandurang Dhondu Dhadve 24] Gopal Chimaji Korde 25] Pandurang Babaji Jadhav 26] Babu Hari Date 27] Anup Mahavir 28] Vinayak Panchal 29]  Taram Ganpat Mhade 30] Subhash Bhiva Borkar 31] Ganpat Rama Tankar 32] Sitaram Gayadeen 33] Gorakhnath Ravji Jagtap 34] Mohammad Ali 35] Tulshiram Punjaji Belsare 36] Devaji Sakharam Patil 37] Shamlal Jethanand 38] Sadashiv Mahadev Bhosale 39] Bhikaji Pand  40] Vasudev Suryaji Manjrekar 41] Bhikaji Babu Bambarkar 42] Sakharam Shripat Dhamale 43] Narendra Narayan Pradhan 44] Shankar Gopal Kushte 45] Dattaram Krishna Sa  46] Baban Bapu Bhargude 47] Vishnu became Sakharam 48] Sitaram Dhondu Radaye 49] Tukaram Dhondu Shinde 50] Vitthal Gangaram More 51] Rama Lakhan Vinda 52] Edwin Ambrose Salvi 53] Baba Mahadu Sawant 54] Vasant Dwarkanath Kanyalkar  Salunkhe 56] Ramnath Pandurang Amrute 57] Parashuram Ambaji Desai 58] Ghanshyam Babu Kolar 59] Dhondu Ramkrishna Sutar 60] Munimji Baldev Pandey 61] Maruti Vithoba Mhaske 62]  U Kondiba Bhaskar 63] Dhondo Ragho Pujari 64] Hrudayasingh Darjesingh 65] Pandu Mahadu Avirkar 66] Shankar Vithoba Rane 67] Vijaykumar Sadashiv Bhadekar 68] Krishnaji Ganu Shinde 69] Ramchandra Vitthal Chougule 70] Dhondu Bhagu Jadhav 71] Raghunath  Govind Chindarkar 73] Karpaiya Kirmal Devendra 74] Chularam Mumbaraj 75] Balmohan 76] Ananta 77] Gangaram Vishnu Gurav 78] Ratnu Gondivare 79] Syed Kasam  80] Bhikaji Daji 81] Anant Golatkar 82] Kisan Virkar 83] Sukhlal Ramlal Banskar 84] Pandurang Vishnu Walke 85] Phulwari Magru 86] Gulab Krishna Khawale 87] Baburao Devdas Patil 88] Laxman Narhari Thorat 89] Thamabai Vitthal Suryabhan 90  Bhute 91] Munshi Wazir Ali 92] Daulatram Mathuradas 93] Vitthal Narayan Chavan 94] Devji Shivan Rathod 95] Ravjibhai Dosabhai Patel 96] Horamsaji Karsetji 97] Girdhar Hemchand Lohar 98] Sat  Tu Khandu Waikar 99] Ganpat Sridhar Joshi 100] Madhav Rajaram Ture (Beldar) 101] Maruti Bennalkar 102] Madhukar Bapu Bandekar 103] Laxman Govind Gawde 104] Mahadev Barigadi 105] Kamalabai Mohite 106] Sitaram Dulaji Ghadigaokar